“Hil-laddiad Paul Kagame: Ymladd Gwadiad Hil-laddiad ac Ideoleg yn Rwanda”
1. Paul Kagame yn galw am frwydro yn erbyn gwadu hil-laddiad
Arlywydd Rwanda,paul kagame , yn annog y gymuned ryngwladol i frwydro yn erbyn gwadu, adolygu a discours casineb sy'n gysylltiedig â'r hil-laddiad. Tanlinellodd beryg yr ymdrechion hyn i guddio'r gwir a mynnodd bwysigrwydd meithrin a chadw undod ar gyfer dyfodol gwell.
2. Coffáu 29 mlynedd ers hil-laddiad 1994
Mewn digwyddiad i nodi 29 mlynedd ers Hil-laddiad 1994 yn erbyn y Tutsi, mynegodd Kagame bryder ynghylch y dyfalbarhad trais a lleferydd casineb yn y rhanbarth. Soniodd hefyd am ddifaterwch y gymuned ryngwladol i'r problemau hyn.
3. Y sefyllfa yn nwyrain Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo
Roedd sylwadau Kagame yn cyfeirio at y sefyllfa yn nwyrain Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo, lle mae Tutsis Congolese ethnig yn cael eu targedu wrth ymladd rhwng lluoedd y llywodraeth a gwrthryfelwyr yr M23. Mae Rwanda hefyd yn poeni am bresenoldeb gwrthryfelwyr Rwanda o Lluoedd Democrataidd o ryddhad o Rwanda (FDLR) Yn y rhanbarth.
4. Pwysigrwydd brwydro yn erbyn adolygu a gwadu
Pwysleisiodd Paul Kagame yr angen i frwydro yn erbyn ideolegau adolygol a gwadu hil-laddiad, gan fod hyn yn cyfrannu at ailadrodd hanes. Anogodd y gymuned ryngwladol i weithredu i atal erchyllterau o'r fath rhag digwydd eto.
5. Coffau'r hil-laddiad yn Rwanda
Cynhaliwyd seremonïau coffa drwy gydol y talu i anrhydeddu dioddefwyr yr hil-laddiad. Mynychodd yr Arlywydd Kagame a’r Foneddiges Gyntaf Jeannette Kagame y prif ddigwyddiad ar Gofeb Hil-laddiad Kigali, lle mae dros 250 o ddioddefwyr wedi’u claddu. Mae “Fflam y Cofio” wedi’i chynnau a bydd yn llosgi am 000 diwrnod fel symbol o obaith.
I gloi, mae'n hanfodol cofio hanes a gweithredu i frwydro yn erbyn gwadu, adolygu a rhethreg h
Cyn gwladychu, brenhinoedd oedd yn rheoli'r is-ranbarth.
Pennwyd maint y deyrnas mewn dwy ffordd: yn ôl y drefn y byddai pobl yn cyrraedd yr olygfa a chan eu gallu i orchfygu tiriogaethau newydd.
“Symudodd pobl drwy’r gofod hwn ac ymgartrefu lle cawsant borfa i dda byw neu dir i’w drin,” eglura’r Athro Jean Kambayi Bwatshia, athrawes hanes ym Mhrifysgol Pedagogaidd Genedlaethol Kinshasa.
Yn ystod cynhadledd Berlin ym 1885, newidiodd torri ffiniau gyfluniad y rhanbarth.
“I benderfynu ar y ffiniau rhwng y gwledydd, roedd angen bod yn seiliedig ar derfynau naturiol, hawdd eu canfod”, eglura Dr Eric Ndushabandi, ymchwilydd yn y Ganolfan Ymchwil a Deialog dros Heddwch yn Kigali.
“Yn yr achos penodol hwn, roedd yn rhaid felly gwthio terfynau’r hyn oedd teyrnas Rwanda tuag at losgfynyddoedd, mynyddoedd, llynnoedd ac afonydd,” ychwanega.
Bydd llu o Ddwyrain Affrica yn cael ei ddefnyddio i mewn
Yn sydyn, canfu teuluoedd eu bod wedi eu gwahanu ar ddwy ochr y ffin tra’n cadw eu hieithoedd, eu diwylliannau a’u tiroedd.
“Dyma sut bydd rhai yn cael eu galw’n Rwandophone Zairians, oherwydd maen nhw’n siarad y Kinyarwanda »; eglura Eric Ndushabandi.
Cyfrannodd rheolaeth pŵer lleol gan y gwladfawyr at densiynau rhwng y bobloedd mwyafrifol, yr Hutus, a'r Tutsis, a oedd yn y lleiafrif.
Mae’r Athro Bwatshia yn dadlau bod “problemau’r gofod daearyddol hwn yn deillio o’r gelyniaeth, yr angen am ddial a’r casineb sy’n ymwneud â’r brwydrau gwaedlyd am bŵer. »
Mae'n darlunio ei sylwadau gyda thrais ethnig 1959 i 1961 a ganiataodd i fwyafrif Hutu gymryd grym a gorfodi aelodau o leiafrifoedd Tutsi i lochesu mewn gwledydd cyfagos.
Arweiniodd y gwrthdaro hwn yn y gorffennol at ragfarnau sy’n dal i gylchredeg heddiw rhwng cymunedau lleol, gan roi benthyg i wersyll y naill neu’r llall y bwriad o oresgyn y gofod a chyfoeth y llall, eglura adroddiad gan y corff anllywodraethol rhyngwladol Interpeace ar drin hunaniaethau mewn rhanbarth y Llynnoedd Mawr.
Cyhoeddwyd yr adroddiad ym mis Hydref 2013. Mae hefyd yn cyfeirio at y ffordd y mae gwleidyddion yn trin y stereoteipiau hyn, gan greu gwrthdaro ethno-wleidyddol.
Mae'r rhagfarnau hyn yn ystumio'r canfyddiad o'r llall ac yn atgyfnerthu ofn eich cymydog. Mae hyn yn creu drwgdybiaeth benodol rhwng y poblogaethau.